مشهد فرهنگ

به گزارش مشهدفرهنگ به نقل از ایسنا ،یک درمانگر روانشناسی گفت: تکرار یک رفتار خاص، مانند شستن دست ها و تمیز کردن (نجس و پاکی)، شمردن، منظم چیدن چیزها و امور، وارسی کردن (چک کردن)، یا درخواست خاطر جمعی ناشی از احساس گناه از دیگران، نگرانی درباره آلودگی ( مثل میکروب ها) تردیدها (مثل روشن گذاشتن گاز، بخاری، سماور یا پرخاشگری (مثل ترس مداوم از صدمه زدن به دیگران)، شایع ترین نوع وسواس ها به شمار می رود.

احمد ترابی در گفت و گو با خبرنگار ایسنا منطقه قم، عنوان کرد: اگر تا به حال فکری داشته اید که نتوانسته اید آن را از هشیاری تان بیرون کنید تا اندازه ای از تجربه وسواس فکری آگاهید که عبارتند از عقیده، فکر، تکانه یا تصور سمج و مزاحم؛ افراد مبتلا به وسواس فکری می دانند که این شناختها در درون فرآیندهای فکر آشفته خودشان ایجاد می شوند.

وی افزود: این افراد، ناامیدانه سعی می کنند این افکار مزاحم را نادیده گرفته یا متوقف کنند و در برخی موارد می کوشند با انجام دادن کاری یا فکرکردن به چیز دیگری آن را خنثی کنند، اغلب افراد مبتلا به وسواس فکری با وسواس عملی هم دست به گریبان اند.

این پژوهشگر حوزه روانشناسی بیان کرد: رفتار عملی، رفتاری تکراری و ظاهراً هدفمند است که در پاسخ به تمایلات غیر قابل کنترل یا طبق یک رشته مقررات تشریفاتی یا قالبی انجام می شود، برخلاف وسواس های فکری که موجب اختلال اضطراب می شوند، وسواس های عملی برای کاهش دادن اضطراب یا پریشانی انجام می گیرد.

ترابی گفت: در واقع اختلالی به نام اختلال وسواس فکری_عملی هم عناصر وسواس های فکری مکرر و هم وسواس های عملی را در بر دارد که زندگی روزمره فرد را به طور قابل ملاحظه ای مختل می کند.

این مدرس دانشگاه در رابطه با شایع‎ترین وسواس‌های فکری عملی، اظهار کرد: تکرار یک رفتار خاص، مانند شستن دست‌ها و تمیزکردن (نجس و پاکی) ، شمردن، منظم چیدن چیزها و امور، وارسی کردن (چک کردن)، یا درخواست خاطر جمعی ناشی از احساس گناه از دیگران، نگرانی درباره آلودگی ( مثل میکروب ها) تردیدها (مثل روشن گذاشتن گاز، بخاری، سماور) یا پرخاشگری (مثل ترس مداوم از صدمه زدن به دیگران)، شایع ترین نوع وسواس ها به شمار می رود.

وی افزود: چهار بُعد وسواس های فکری مرتبط با وسواس های عملی، وارسی کردن، نیاز به داشتن تناسب و منظم چیدن چیزها، وسواس فکری درباره پاکیزگی مرتبط با وسواس های عمل شستن (نجس و پاکی) و رفتارهای مرتبط با احتکار (ذخیره کردن) را دربر می گیرند.

ترابی عنوان کرد: درمورد علت شناسی اختلال وسواس فکری_عملی ( O C D) باید گفت مطالعات تصویر نگاری مغز، نشان می دهد که درناحیه ای از مغز که ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند، وقتی برای اشخاص دچار OCD که فعالیت غیرعادی قشرحدقه ای_پیشانی دارند، اشیایی را‌ نشان می دهند که معمولا علائم وسواس را ایجاد می کنند (مانند دستکش نجس برای شخصی که از وسواس نجس و پاکی رنج می برد) فعالیت در این سه ناحیه افزایش می‌یابد، مطالعات مختلف نشان می دهد که وقتی علایم OCD به کمک درمان دارویی یا روان شناختی کاهش می یابد، نقایص عصب و زیست شناختی به حالت عادی بر می گردد.

این درمان گر روانشناسی گفت: مدل های رفتاری، وسواس های عملی را پاسخ های شرطی شده به شیوه عامل قلمداد می کنند، یعنی وسواس های عملی به خاطرکم کردن اضطراب تقویت می شوند، برای مثال، وسواس عملی نجس و پاکی و شستن (آبکشی) باعث رهایی فوری ازاضطراب مرتبط با وسواس های فکری درباره ی نجسی و آلودگی میکروب ها می شود‌، به همین ترتیب، وارسی کردن گاز یا بخاری (چک کردن) ممکن است باعث رهایی فوری ازاضطراب مرتبط با این فکرشود که خانه آتش خواهد گرفت.

وی افزود: تبیین شناختی وسواس عملی رفتارِ وارسی، بیان می کند که این رفتار، ازنبود اطمینان به حافظه، ناشی می شود، برای مثال فکر “شاید هنوز لباسم نجس است و فقط فکرمی کنم پاک شده است” ،می تواند باعث شود که شخص مکررا آبکش آبکش کند.

ترابی تصریح کرد: این نگرانی و عدم اعتماد به حافظه باعث می شود که فرد مکرر به وارسی و تکرار بپردازد، یک مدل دیگر بیان می کند که اشخاص دچار وسواس فکری_ عملی، ممکن است سخت تر از دیگران برای بازداری افکارشان تلاش کنند و این کارممکن است وضعیت را درعمل بدتر کند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: برای مثال، کسانی که عقیده دارند اگربه اتفاقات بد و ناخوشایند فکر کنند، آن اتفاقات روی خواهد داد، بیشتر احتمال دارد برای بازداری افکار تلاش کنند و کسانی که بازداری فکر بیشتری را گزارش می کنند، علایم وسواس را بیشتر گزارش می دهند.

وی در رابطه با درمان های دارویی وسواس گفت: دسته خاصی ازداروهای ضدافسردگی که ارتباط نزدیکی با بازدارنده های باز جذب سروتونین دارند، دردرمان وسواس موثر به نظرمی رسند؛ کلومی پرامین (انافرانیل) یک srlاست که تجویز آن برای وسواس، متداول تر از هرداروی دیگری است به طوری که درمطالعات مختلف، کلومی پیرامین منجر به کاهش تقریبا۵۰ درصدی علایم شده است.

ترابی بیان کرد: تجویزتمامی داروها باید زیر نظر یک روانپزشک حاذق و مجرب باشد، درمان های غیردارویی که شامل روان درمانی ومشاوره است، ازالگوهای مختلف برای کاهش این اختلال بهره می گیرند.

این پژوهشگر روانشاسی در رابطه با یکی از الگوهای درمان غیردارویی گفت: شناخت درمانی، یکی از این درمان های غیردارویی است که دراین روش طی جلسات مکرر و متعدد، آگاهی و بینش بیمار درباره ی تحریف های شناختی، عقاید نامعقول، افکارخودآیند منفی، تعارضهای درونی خود به کمک روان درمانگرتغییرمی یابد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: رفتاردرمانی نیز، از دیگر روش های متعدد و متنوعی است که روان شناسان مربوطه، مراجع را به کارها و فعالیت هایی جهت کاهش سطح اضطراب و درنتیجه فکر یا عمل وسواس او وامیدارند.

ترابی عنوان کرد: گاهی نیز روان شناسان با ایجاد ارتباط با خانواده فرد، به کاهش تعارضات و ناهماهنگی های احتمالی درخانواده فرد و تصحیح ارتباطات خانوادگی (محیط فرد) می پردازند.

وی تاکید کرد: فردی که مبتلا به وسواس (شست وشو و نجس و پاکی) است، باید خود را درمعرض چیزهای نجس وآلوده قراردهد و یا به تجسم چنین موقعیت هایی بپردازد،درواقع زمانی که فرد، خود را درموقعیت های اضطراب زا قرار می دهد، نباید هیچ گونه اجتناب و واکنشی نشان دهد تا زمانی که موقعیت های اضطراب آمیز، اثر خود را کم کم ازدست داده و اضطراب او تعدیل شود؛ در نهایت استمداد و استعانت خواستن از یک روان شناس باتجربه و مجرب بسیار راهگشا در فائق آمدن براین مسئله است.