مشهد فرهنگ

به گزارش مشهدفرهنگ، حسن جمشیدی درخصوص انواع فقه اظهار کرد: دو نوع فعالیت در حوزه فقه وجود دارد که اساتید ما آن‌ها را انجام داده و به تبع آن‌ها ما نیز در حوزه به انجام این دو نوع فعالیت می‌پردازیم. یک نوع این فعالیت‌ها آموزش اصول و فقه و دیگری نگارش و چاپ کتاب در حوزه‌های مختلف فقه، اصول و … است.

وی ادامه داد: امام خمینی (ره) نیز علاوه بر این که در قم و هم‌چنین نجف کلاس درس داشته‌اند، کتاب‌هایی نیز تألیف کرده‌اند. به این ترتیب کتاب‌های تألیف شده و منتشر شده به علاوه کلاس‌های درسی ایشان نشان‌دهنده مقام و شأن فقاهت امام خمینی (ره) است.

این پژوهشگر حوزه دین و فلسفه با بیان این که بسیاری از علما به فقه سیاسی اعتقاد ندارند، افزود: فقه یک موضوع فردی است و در آن وظیفه و تکلیف فرد نسبت به عملی که انجام می‌دهد، مشخص می‌شود. به عنوان مثال بیان می‌شود که عمل واجب، حرام، مستحب، مکروه و مباح است.

جمشیدی با اشاره به این که سیاست موضوع و مسئله‌ای فردی نیست و در ارتباط با حکومت است، بیان کرد: به همین دلیل برخی از عالمان مانند «آیت‌الله خویی» موافق فقه سیاسی نبوده‌اند در حالی که امام خمینی موافق این دیدگاه بوده‌اند.

وی خاطرنشان کرد: هم‌چنین برخی معتقدند علم اصول باید موضوع داشته باشد در حالی که امام خمینی (ره) جزء افرادی هستند که معتقدند لازم نیست علم اصول موضوع داشته باشد. امام خمینی (ره) جزء معدود افرادی هستند که درهر دو حوزه عرفان و فقه آثار پخته و مشهوری دارند.

این پژوهشگر حوزه دین و فلسفه تشریح کرد: معمولاً زمانی که افراد به دنبال عرفان می‌روند، سیاست را رها می‌کنند. به طوری که شاید بتوان بیان کرد که آن‌ها از شر سیاست به سراغ عرفان رفته و به آن پناه می‌برند. بنابراین تعداد اندکی از افراد می‌توانند عرفان را در کنار شأن و مقام فقاهت حفظ کنند. امام جزء افرادی بودند که در هر دو زمینه عرفان و سیاست فعالیت داشتند. تا حدودی می‌توان این ویژگی را جزء ویژگی‌های منحصر به فرد ایشان در نظر گرفت.

جمشیدی تصریح کرد: افرادی مانند ابن عربی، مولوی، حافظ و بزرگان دیگر در حوزه عرفان، اغلب شاید به دلیل سرخوردگی‌های سیاسی به عرفان روی آورده و به بالندگی و رشد آن کمک کرده‌اند. زمانی که امام (ره) به قدرت رسیده و جمهوری اسلامی را تشکیل دادند؛ به جز تفسیر سوره حمد توسط ایشان، فعالیت دیگری از جانب ایشان در حوزه عرفان دیده نمی‌شده‌، با این وجود این جلسات نیز پس از مدتی لغو شده و افرادی مانع برگزاری آن‌ها شدند.

وی عنوان کرد: به این ترتیب فعالیت‌ها و آثار به‌جا مانده از ایشان در زمینه عرفان مانند نوشته‌های ایشان درخصوص صلاه، شرح دعای سحر و … مربوط به دوره قبل از به قدرت رسیدن ایشان است. به این ترتیب امام در زمینه‌های فلسفه، عرفان و فقه مهارت داشته و شاگردان زیادی تربیت کرده‌اند.

امام خمینی (ره)، مفاهیم عمیق و دشوار عرفانی را در قالب شعر بیان می‌کردند

این پژوهشگر حوزه دین و فلسفه گفت: افرادی مانند «شهریار»، «نیما یوشیج» و … که در حوزه شعر فعالیت دارند، مهارت شعری داشته و در این مهارت غرق شده بودند؛ به گونه‌ای که کار دیگری به جز سرودن شعر نداشتند و لذا اشعار امام (ره) با اشعار آن‌ها قابل مقایسه نیست. با این وجود خواندن اشعاری که امام خمینی (ره) آن‌ها را سروده‌اند؛ بسیار لذت‌بخش است.

جمشیدی اضافه کرد: ممکن است تعداد اشعار و آثار باقی مانده از خیام و حافظ در مقایسه با مولوی اندک باشد؛ اما همین تعداد کم نیز بسیار تأثیرگذار و ارزشمند هستند. تعداد اشعار امام خمینی (ره) و «علامه طباطبایی» نیز اندک بوده اما بسیار ارزشمند، زیبا و دلچسب هستند.

وی ادامه داد: تنها افراد خاص و نزدیک امام خمینی (ره) از شعرسرایی ایشان اطلاع داشتند؛ به طوری که اشعار امام منتشر نشده و پس از فوت ایشان، این اشعار منتشر شده‌است. امام خمینی (ره) مضامین و مفاهیم بسیار دشوار عرفانی را در قالب ادبی و شعری بیان کرده‌اند که این کار علاوه بر مهارت نیازمند ذوق و سلیقه نیز است.