مشهد فرهنگ

مجید پورحسین / کارشناس آمار

شهر مشهد مقدس در شمال شرقی ایران و مرکز استان خراسان رضوی با مساحت ۳۵،۱۴۷  هکتار قرار گرفته است.

براساس سرشماری سال ۱۳۹۵جمعیت این شهر ۳،۰۵۷،۶۷۹ نفر است که به ۱۳ منطقه شهری،  ۳۷ ناحیه و ۱۵۸ محله تقسیم بندی شده است.

در تخمین جمعیتی ، برآورد جمعیت مشهد در سال ۱۴۰۰ تعداد ۳،۳۸۷،۲۰۸  نفر برآورد شده که در این تحلیل مبنای کار قرار گرفته است.

فروشگاه های شهر ما

– در مجموع از نظر وسعت به ازای هر ۱۰۰۰ نفر ۱۰.۲ متر فروشگاه شهر ما وجود دارد و تراکم تعداد فروشگاه ها به ازای وسعت شهر ۱۲۱۱ هکتار می باشد. منطقه ۷ دارای کمترین میزان شاخص ها و مناطق ثامن، ۱۲ و ۱ دارای بهترین میزان شاخص ها می باشد.

– میزان فروش فروشگاه های شهرما در سطح شهر، در بین فروشگاههای فعال موجود، بیشترین میزان فروش را هم در فروشگاه “فلسطین” واقع در منطقه ۱ دارد و کمترین میزان فروش را در سال های مذکور، فروشگاه “هنرستان” واقع در منطقه ۹ دارد.

– در کل فروشگاه های شهر ما در سطح شهر، به ازای هر ۶،۸۵۵ نفر تنها ۱ پرسنل برای خدمات دهی در این فروشگاه ها و بازار ها وجود دارد که این تعداد بسیار کمی می باشد و سطح خدمات دهی را ضعیف و پایین می اورد.

بازارهای میوه و تره بار

– از نظر وسعت به ازای هر ۱۰۰۰ نفر ۱.۴ متر بازار میوه و تره بار وجود دارد و تراکم تعداد فروشگاه ها به ازای وسعت شهر ۲۵۱۱ هکتار می باشد. بیشترین تعداد بازار را در منطقه ۹ به تعداد ۵ شعبه داریم و علی رغم بیشتر بودن تراکم جمعیت در منطقه ۴ نسبت به سایر مناطق، اما هیچ شعبه ی بازار میوه و تره باری در این منطقه دیده نمی شود که این مشکل در مناطق ۳ و ۴ و ۵ و ۶ و ۸ و ۱۲ و ثامن نیز مشاهده می شود.

–  در بین بازارهای فعال موجود، بیشترین میزان فروش را  بازار “رز” واقع در منطقه ۹ دارد و کمترین میزان فروش را در سال های مذکور، بازار “زیتون” واقع در منطقه ۷  دارد.

ـ در مناطق دارای تراکم جمعیتی بالا ، نسبت به دیگر مناطق همانند مناطق ۳، ۴، ۵ و ۶ تعداد فروشگاه و بازار های میوه و تره بار کمتری نسبت به سایر مناطق مشاهده می شود.

در مجموع:

ـ بیشترین میزان فروش مربوط به فروشگاه های شهر ما با ۶۵ درصد مراجعه مشتریان بدلیل تنوع و کیفیت محصولات

بعد از آن مربوط به بازار های میوه و تره بار  با ۳۰ درصد مراجعه مشتریان و

پس از آن بازار های سیار با ۵ درصد مراجعه مشتریان می باشد.

ـ بین سطح درآمدی مردم مناطق و میزان فروش فروشگاه ها و بازارها رابطه مستقیم وجود دارد و هرچه میزان درآمد مردم منطقه ای بالاتر باشد، میزان فروش فروشگاه ها و بازارها نیز بیشتر خواهد شد.

ـ بمنظور بررسی شعاع خدمات دهی، فاصله های مناسب برای دسترسی پیاده به بازار های مقیاس محله ۴۰۰ متر (۴ دقیقه پیاده روی)، مقیاس ناحیه ۱۵۰۰ متر (۱۵ دقیقه پیاده روی) و مقیاس منطقه ۳۰۰۰ متر (۳۰ دقیقه پیاده روی) می باشد که براساس منابع کتابخانه ای برنامه ریزی شهری ارائه شده است. +

مناطق ۲، ۷ و ۱۲ با بیشترین پهنه عدم پوشش دسترسی فروشگاه و بازار های میوه و تره بار قرار دارند و مناطق ۱۰ و ۹ بیشترین پهنه های تحت پوشش فروشگاه و بازار های میوه و تره بار را دارا هستند.

فروشگاه شهر ما تعداد ۱۴ فروشگاه در سطح منطقه ای و ۱۱ فروشگاه در سطح ناحیه ای و تنها ۴ فروشگاه در سطح محلی مراجعه کننده دارند و بازار های میوه و تره بار در سطح محلی دارای مراجعه کننده هستند.

ـ کلانشهر مشهد با وجود دارا بودن تعداد زیاد بازارها در سطح شهر، از نظر سرانه ی این کاربری نسبت به ۱۰ کلانشهر دیگر در سطح کشور در بحث بازار ها ضعیف عمل کرده و در واقع کمترین مساحت بازارها را دارا می باشد.

• حسب نیاز تا سال ۱۴۰۰ به مساحت ۳۸۰۰۸ متر بازار برای خدمات دهی مناسب به شهروندان لازم است. به همین منظور براساس حد تفکیک ۱۲۰۰ متر برای مساحت لازم برای هر فروشگاه براساس زمان احداث هر فروشگاه که بین ۶ ماه تا ۱ سال زمان می برد، نیاز به احداث ۳۱ فروشگاه در سطح شهر می باشد.