خسرو آواز ایران و خواننده بی بدیل ایرانی در سن ۸۰ سالگی و در ۱۹ مهر۹۹ مصادف با اربعین حسینی در ساعت ۱۴ و سیزده دقیقه درگذشت .
شجریان که در مهرماه ۱۳۱۹ دیده به جهان گشوده بود در مشهد و در خانواده ای مذهبی پرورش یافت . او خود میگوید که از مناجات خوانی های پدر در سحرها گریه می کرد و از همان زمان علاقه به خواندن دراو به وجود امده است .
شجریان که به واسطه پدر که مربی واستاد قرائت قران بود به جلسه قرانی می رفت و شیفته قرائت قران شد وبعد ها در مسابقات قران کشوری نیز رتبه اول را به دست اورد . و با توصیه پدر در رادیو خراسان به تلاوت قران پرداخت .
سپس به دانشسرای تربیت معلم رفت و با یک معلم موسیقی و سنتور آشنا شد . درهمین دوران نقاشی بسیار زیبایی برای شاگردان خود برروی دیوار مدرسه ای در روستای رادکان که در ۷۵ کیلومتری مشهد قرار دارد کشید که هنوز این نقاشی بر دیوار مدرسه وجود دارد و هم اکنون این مکان به عنوان یک مکان بومگردی شناخته می شود .
در دهه ۴۰ بعد از ازدواج به تهران امد و با احمد عبادی اشنا شد و دوره خوشنویسی را نزد اساتید اموخت و به درجه ممتاز در خوشنویسی نستعلیق نیز دست یافت .
در دهه ۵۰ با فرامرز پایور اشناشد و ردیف های اوازی را نزد وی اموخت و همین موضوع زمینه ای شد که به رادیو راه یافته و به اجرای موسیقی بپردازد در سال ۱۳۵۷ همکاری خود را با رادیو، بهدلیل آنچه خود گفتهاست، «آن موقع، آنجا با روحیات من نمیخواند، سیاست پخش صداها را از رادیو تلویزیون، من حس میکردم کابارهدار دارد تعیین میکند و ابتذال فرهنگی …» ادامه نداد .
بعد از انقلاب اسلامی ، برخلاق بسیاری از خوانندگان در کشور ماند و اثر ماندگار ربنا را به صورت بداهه درحالیکه که در یک کلاس اموزشی بود خواند و صدا وسیما نیز همین مناجات را پخش کرد و بعد ها سازمان میراث فرهنگ این اثر را به عنوان اثر ماندگار ثبت ملی نمود و حدود سی سال این اثر زینت بخش لحظات مناجات و افطار ایرانیان بود .
همکاری گسترده او با پرویز مشکاتیان این دو را به عنوان دو یار و دوستان همیشگی در ذهن ها جاودانه کرده است و اثار فراوانی از همکاری این دو هنرمند شهیر ایرانی به جای مانده است .
در سال ۸۲ باغ هنر بم را تاسیس کرد که هزینه ان را از فروش دی وی دی کنسرتش به همراه کیوان کلهر در تهران اجرا شده بود اختصاص داد .
بعد از اتفاقات سال ۸۸ ، ارتباط او با صدا و سیما قطع شد و صدای ربنای او نیز از صدا و سیما قطع گردید . اما کارهای هنری شجریان در قالب کنسرت های خارج از کشور ادامه یافت و تورهای دور دنیا را در کشورهای مختلف اجرا نمود که البوم های ان نیز منتشر گردید .
شجریان علاوه بر پسر ودخترش که در زمینه موسیقی فعالیت می نمایند و شاگردان وی محسوب می شوند شاگردان فروانی نیز تربیت نمود از جمله می توان به حسام الدین سراج و ایرج بسطامی اشاره نمود . و در سال های عمرش تلاش نمود سازهای جدید ابداع نماید که هدف از این موضوع را جایگزینی این سازها به جای سازهای غربی اشاره نمود.
اثار رسمی که از وی منتشر شده است می توان مواردذیل را برشمرد
- چهره به چهره
- گلبانگ شجریان
- چاووش ۱ (به یاد عارف)
- چاووش ۲
- چاووش ۳
- چاووش ۶ (سپیده)
- چاووش ۷
- چاووش ۹ (جان جان)
- راز دل (خون جوانان وطن)
- خلوتگزیده
- انتظار دل
- پیوند مهر
- آستان جانان
- سرّ عشق (ماهور)
- بیداد
- نوا (مرکبخوانی)
- دستان
- دود عود
- ساز قصهگو و کنسرت بزرگداشت حافظ
- پیام نسیم
- دل مجنون
- سرو چمان
- آسمان عشق
- دلشدگان
- دیلمان
- رباعیات خیام
- چشمهٔ نوش
- بهاریه
- یاد ایام
- جان عشاق
- گنبد مینا
- پیغام اهل دل (همایونمثنوی)
- در خیال
- رسوای دل
- عشق داند
- شب وصل
- معمای هستی
- شب، سکوت، کویر
- آهنگ وفا
- آرام جان
- بوی باران
- زمستان است
- بی تو بهسر نمیشود
- فریاد
- همنوا با بم
- جام تهی
- ساز خاموش
- سرود مهر
- غوغای عشقبازان
- کنسرت محمدرضا شجریان و گروه آوا
- آه باران
- زبان آتش
- رندان مست
- مرغ خوشخوان
- کنسرت محمدرضا شجریان و گروه شهناز در دبی
- کنسرت محمدرضا شجریان و گروه شهناز (رندان مست و مرغ خوشخوان)
- رنگهای تعالی
- طریق عشق
- خراسانیات
شجریان پس از یک دوره تحمل بیماری ، در ۱۹ مهر ماه ۱۳۹۹ درگذشت و در خاک زادگاهش مشهد ، در شهر طوس و درکنار فردوسی و اخوان به خاک سپرده خواهد شد .
http://mashhadfarhang.ir/?p=2168